Blog

Uczucia – nasze „must have” zdrowia

Coraz więcej mówi się o zależności między naszym zdrowiem a naszymi emocjami, tym co przeżywamy, jakie mamy nastawienie do życia. Powstała nawet odrębna gałąź nauki, psychoneuroimmunologia, która zajmuje się wpływem stanu umysłu na zdrowie. W swojej pracy każdego dnia obserwuję ten związek między emocjami a stanem zdrowia fizycznego pacjentów/klientów. Obserwuję też, jak często jesteśmy nieświadomi naszych emocji i nie widzimy związku między stanem emocjonalnym a stanem fizycznym. Te obserwacje doprowadziły mnie do stworzenia grupy wsparcia, w której będzie można rozmawiać o swoich emocjach. Tak powstał Empatyczny Krąg, cykl spotkań, w trakcie których przyglądamy się swoim emocjom po to, aby wykorzystać je dla swojego zdrowia.

Wśród uczuć nie ma tych złych czy dobrych. Wszystkie uczucia są potrzebne bo coś nam komunikują. Lepiej już rozróżniać uczucia, na te, które odbieramy jako pozytywne lub negatywne. Tworząc Empatyczny Krąg oparłam się na koncepcji porozumienia bez przemocy Marshalla B. Rosenberga. Autor koncepcji zaobserwował, że nasze uczucia są związane bezpośrednio z potrzebami. Zaspokojenie potrzeb rodzi w nas uczucia odbierane jako pozytywne. Analogicznie: niezaspokojenie potrzeb wyzwala uczucia odbierane jako negatywnymi.

Dlaczego piszę o uczuciach? Ponieważ ich obserwacja jest pierwszym krokiem do pracy z emocjami, a tym samym pierwszym krokiem w realnym powrocie do zdrowia. W kontekście zdrowia zarówno psychicznego jak i fizycznego umiejętności rozpoznawania i nazywania uczuć to nasze „must have”. W gabinecie często słyszę pytanie: ile zabiegów potrzebuję, aby wyzdrowieć? Uczciwie odpowiadam, że… nie wiem, bo to zależy od bardzo wielu czynników. Profil emocjonalny klienta/pacjenta jest istotnym elementem powrotu do zdrowia.

Jak możemy się czuć, kiedy nasze potrzeby są zaspokojone:

bezpieczni
beztroscy
dociekliwi
dumni
energiczni
entuzjastyczni
kochający
łagodni
namiętni
natchnieni
ochoczy
oczarowani
odprężeni
odważni
olśnieni
opanowani
optymistyczni
orzeźwieni
otwarci
ożywieni
pełni energii
pełni nadziei
pełni radości
pełni spokoju
pełni wigoru
pełni życia
pewni siebie
pobudzeni
podekscytowani
podnieceni
pogodni
pokrzepieni
poruszeni
promienni

przejęci
przyjacielscy
radośni
rozanieleni
rozbawieni
rozbudzeni
rozczuleni
rozentuzjazmowani
rozluźnieni
rozpromienieni
rozradowani
rozrzewnieni
rozweseleni
skoncentrowani
skupieni
spełnieni
spokojni
swobodni
szczęśliwi
syci
śmiali
tryskający energią
tryskający życiem
ucieszeni
ufni
ukojeni
ukontentowani
uniesieni
uradowani
urzeczeni
usatysfakcjonowani
uskrzydleni
uszczęśliwieni
uważni

w dobrym nastroju
wdzięczni
weseli
wrażliwi
wyciszeni
wylewni
wypoczęci
wyzwoleni
wzruszeni
zaabsorbowani
zaangażowani
zachęceni
zachwyceni
zaciekawieni
zadowoleni
zadurzeni
zadziwieni
zafascynowani
zainspirowani
zainteresowani
zaintrygowani
zakochani
zaskoczeni
zaspokojeni
zauroczeni
zdumieni
zdziwieni
zmobilizowani
zrelaksowani
życzliwi
żywi
żywiołowi

Jak możemy się czuć, kiedy nasze potrzeby nie są zaspokojone:

apatyczni
bezbronni
bezradni
bezsilni
bierni
głodni
markotni
napięci
niechętni
niecierpliwi
niemrawi
nienasyceni
niepewni
niepocieszeni
niespokojni
nieswoi
nieszczęśliwi
nieufni
niewrażliwi
niezadowoleni
niezainteresowani
niezaspokojeni
niezdecydowani
obojętni
oburzeni
ociężali
odrętwiali
ogłuszeni
onieśmieleni
osłabieni
osowiali
ospali
oszołomieni
otępiali
pesymistyczni
podejrzliwi
podminowani
podnieceni
podrażnieni
poirytowani
przejęci
przemęczeni
wściekli

przerażeni
przestraszeni
przybici
przygaszeni
przygnębieni
przytłoczeni
rozbici
rozczarowani
rozdrażnieni
rozdygotani
rozgniewani
rozgoryczeni
rozjuszeni
rozklejeni
rozleniwieni
rozsierdzeni
rozsrożeni
roztrzęsieni
rozwścieczeni
rozzłoszczeni
rozżaleni
samotni
sceptyczni
senni
sfrustrowani
skamieniali
skonsternowani
skrępowani
skwaszeni
smętni
smutni
spanikowani
speszeni
spięci
stęsknieni
strapieni
stremowani
stroskani
struci
strwożeni
udręczeni
wstrząśnięci
wyczerpani

wygłodniali
wystraszeni
wzburzeni
zacietrzewieni
zafrasowani
zagniewani
zagubieni
zakłopotani
zalęknieni
załamani
zaniepokojeni
zaskoczeni
zasmuceni
zaszokowani
zatroskani
zatrwożeni
zawiedzeni
zawstydzeni
zażenowani
zbici z tropu
zbuntowani
zdegustowani
zdenerwowani
zdesperowani
zdezorientowani
zdystansowani
zdruzgotani
zdziwieni
zestresowani
zezłoszczeni
zirytowani
zmartwieni
zmęczeni
zniechęceni
zniecierpliwieni
zniesmaczeni
znudzeni
znużeni
zobojętniali
zrażeni
zrozpaczeni
zszokowani

Uczucia rzekome

W ujęciu Rosenberga obok słów, którymi wyrażamy uczucia, istnieją słowa i zdania, które wyrażają myśli, oceny, wyobrażenia i interpretacje. Są to tak zwane uczucia rzekome.

  1. Odróżniaj uczucia od myśli

Wiele nieporozumień bierze się stąd, że mówimy słowo „czuję”, a jednocześnie nie wyrażamy naszych uczuć, tylko nasze myśli. Uczucia nie są jasno wyrażane, gdy po słowie „czuć” następuje „że”, „jakby”, „jak”.

2. Odróżniaj to, co czujesz, od tego, za kogo się uważasz

Mówimy np. Czuję się jak idiota. To nie jest uczucie. To przypisywanie sobie oceny negatywnej.

3. Odróżniaj to, co czujesz, od tego, jak Twoim zdaniem inni Cię traktują

Kiedy mówimy „Czuję się manipulowany”, jest to opis tego, jak traktują Cię inni.

4. Odróżniaj to, co czujesz, od tego, jak Twoim zdaniem inni Cię oceniają

np. czuję się nieistotna)


Poniżej znajdują się słowa, w których zamiast opisu uczuć zawarta jest interpretacja
cudzych zachowań oraz opis myśli („Czuję, że jestem…)

akceptowany/a
ignorowany/a
lekceważony/a
manipulowany/a
nabrany/a
naciskany/a
napastowany/a
niechciany/a
niedoceniony/a
niedostrzegany/a
niesłuchany/a
nieważny/a
niewspierany/a
niezrozumiany/a

obwiniany/a
odtrącony/a
okłamany/a
opuszczony/a
osaczony/a
oszukany/a
podejrzewany/a
pogardzany/a
pominięty/a
pomniejszony/a
przeciążony/a
przepracowany/a
przytłoczony/a
sprowokowany/a

stłamszony/a
uciemiężony/a
upokorzony/a
wspierany/a
wykorzystany/a
wystawiony/a
wyzyskany/a
zagrożony/a
zakrzyczany/a
zawiedziony/a
zdradzony/a
zmanipulowany/a

Lista uczuć została sporządzona w oparciu o książkę Marshalla B. Rosenberga „Porozumienie bez Przemocy. O języku serca”.